Voor jezelf kiezen… Waarom is dat nou eigenlijk zo moeilijk? Een vraag waarmee veel mensen worstelen die bij ons in therapie komen.
Herken je dat je het lastig vindt om nee te zeggen tegen verjaardagen waar je eigenlijk niet op zit te wachten? Dat je altijd een loyaliteitsconflict in je hoofd hebt op dat moment? Dat je het dan maar goed praat voor jezelf met zinnetjes als “ach, die verjaardag duurt maar een paar uurtjes” en “ach, tante Marja vindt het echt heel fijn als we komen” en “ik kan het echt niet maken om niet te komen, we zien elkaar al zo weinig.” . Maar tegelijk voel je ergens in je lijf dat je er gewoon echt geen zin in hebt. En toch ga je….
Bijna iedereen die bij ons in therapie komt, heeft moeite met het aangeven van zijn grenzen. Ook ik, Ilaria, vind het vaak lastig om mijn grens aan te geven. De paarden hebben me hier heel goed bij geholpen. Nu leer ik anderen om ook hun grens aan te geven met de hulp van paarden. Een eye-opener, voor bijna iedereen waar ik mee werk.
In deze blog leer ik je 4 stappen om beter je grens aan te geven.
Stap 1: Weet waar je grenzen liggen
Je kunt pas je grenzen aangeven…. als je weet waar je grenzen liggen. Letterlijk. Bij de paarden leggen we letterlijk je grenzen neer in een cirkel. Ben je je wel bewust van waar jouw grenzen liggen? Weet je wel wanneer mensen over je grens heengaan? Dat is eigenlijk de eerste stap om bij jezelf te gaan onderzoeken. Want als JIJ niet weet waar jouw grenzen liggen, hoe kunnen anderen dan jouw grens voelen en respecteren?
Wellicht laat je al jaren over je grens gaan, zelfs zonder dat je dat zelf doorhebt. Misschien heb je wel aangenomen dat dingen gewoon “zo zijn” en heb je je daarbij neergelegd. En mensen in jouw omgeving gaan ook al jaren over jouw grenzen heen zonder dat ze het doorhebben, dus voor hen is het heel logisch. Ze bedoelen het wellicht helemaal niet verkeerd.
Zo had Lisa nogal moeite met het aangeven van haar grenzen bij haar kinderen. Als haar man “nee” zei, stopten ze met zeuren. Maar als zij “nee” zei, gingen ze altijd nog even door. Steeds maar weer probeerden ze toch dat te krijgen wat ze wilden hebben. Vaak gaf ze uiteindelijk maar toe, om van het gezeur af te zijn. Tijdens de sessie met de paarden gaf ze aan dat ze eigenlijk niet goed wist waar haar eigen grens nou lag. Ze was niet duidelijk genoeg in haar communicatie, wat ervoor zorgde dat haar kinderen altijd nog even doorgingen.
Hoe goed weet jij waar je eigen grens ligt? En hoe duidelijk communiceer je dat naar anderen? Ben je daar wel echt duidelijk over, of draai je er nog omheen om maar te zorgen dat je niet wordt afgewezen? Ga dat maar eens voor jezelf onderzoeken.
Stap 2: Herken het moment
Als je weet waar jouw grenzen liggen en waar je voor staat, moet je gaan herkennen wat momenten zijn dat iemand over je grens heengaat. Je moet het moment gaan herkennen, voordat het te laat is en ze er al overheen gegaan zijn. Op het moment dat Lisa “nee” zegt, maar haar kinderen nog door gaan drammen, zijn ze eigenlijk al over haar grens gegaan. Bij de paarden is dit heel goed te zien. Jouw grenzen liggen letterlijk op de grond, maar het hoofd van het paard zit al in jouw grens. Je denkt “ach, dat hoofd, dat is niet zo erg.”. Maar de stap om vervolgens helemaal in je grens te komen, is heel klein. Als er speling is, zoals bij Lisa, is dat voor de ander een opening om nog even door te gaan en het nog eens te proberen.
Wat is het moment dat het paard zijn hoofd bijna over jouw grens heen heeft gelegd? Dat moment dat iemand bijna over je grens is? Hoe herken je dat? Wat voel je in je lijf op dat moment? En wat doe je dan op zo’n moment?
Belangrijk om je hier bewust van te worden.
Stap 3: Communiceer duidelijk en bescherm je grens
Op dat belangrijke moment, ga je het vanaf nu anders doen. Als je weet wat je wil, en je je bent je bewust van het moment dat een ander normaal over je grens heen gaat, kun je nu “nee” gaan zeggen. Je kunt je gedrag gaan veranderen. Hoe eng ook, probeer het gewoon eens! “Nee” zeggen tegen een ander, betekent vaak “ja” zeggen tegen jezelf. Het kan zijn dat je er in het begin geen fijn gevoel aan overhoudt. Het kan heel ongemakkelijk voelen, omdat dit iets is wat je niet kent. Mocht dat gevoel er zijn, dan is dat ok. Probeer het er gewoon te laten zijn.
Weer even terug naar de situatie… Lisa met haar kinderen. Een van haar kinderen, Sam, vraagt of hij nog even buiten mag spelen met vriendjes voor het eten. Lisa wil dat niet, want ze weet dat haar hele planning dan uitloopt en vanavond is de drukste avond van de week. Daarnaast is ze ook moe. “Ah mam, mag ik nog even buiten spelen met Daan, asjeblieft? Ik zie hem de hele week niet meer en het is zulk mooi weer. Van Daan zijn moeder mag het. Alle andere jongens uit de straat zijn er ook en die moeders zeuren ook niet.”. Grote kans dat Sam alles uit de kast haalt om je te overtuigen. Sam komt niet voor niks bij Lisa, want Lisa is makkelijker over te halen dan zijn vader. Nu is het moment voor Lisa om duidelijk “nee” te zeggen.
Maar hoe doe je dat eigenlijk? Hoe doe je dat zonder boos te worden, en terwijl je zelfverzekerd over komt? Je lichaamstaal is hierbij heel belangrijk. Ga rechtop staan, voel je voeten op de vloer en maak je groot. Iemand die zijn grens goed aan kan geven, staat stevig en zelfverzekerd. Het begin dus allemaal bij je houding. Je mag best begrip tonen aan je kind, maar je blijft toch bij je standpunt. In dat geval kun je iets zeggen als “Ik snap dat je heel graag nog buiten wil spelen, maar….” En dan zeg je nee. Op jouw manier. Probeer geen “wel-niet”-discussie te krijgen. Geef je grens aan en…. hou vol.
Stap 4: Hou vol
Hou vol. Dat is misschien wel de allerbelangrijkste stap. Grote kans dat je Sam gaat zeuren, dat hij het nogmaals gaat proberen. Hij heeft namelijk altijd zijn zin gehad op alle eerdere verzoeken. Hij ziet “zeuren” als iets dat werkt. Hij heeft er succeservaringen mee. Ook bij de paarden zie je dit terug. Een paard zal blijven proberen om te krijgen wat hij wil (=eten) en zal pas stoppen als jij echt “nee” zegt en “nee” voelt in je hele lichaam.
Hou vol! Hoe moeilijk dat ook is. Geef niet toe. Voel in jezelf, in je lichaam, dat er maar één antwoord mogelijk is, namelijk “nee”. Sam voelt dan na een tijdje, net als bij papa, dat er geen ruimte is en dat als Lisa “nee” zegt, ze ook “nee” bedoelt.
Nee zeggen is belangrijk. Als je te vaak “ja” zegt tegen situaties waar je zelf geen energie van krijgt, verlies je energie. Een van de redenen dat mensen bij ons in therapie komen met een burnout, is omdat ze heel moeilijk “nee” kunnen zeggen. Logisch. We willen allemaal graag mensen helpen. Het brengt je ook veel als je anderen helpt. Wellicht krijg je veel waardering voor alles wat je doet.
Ik wil je graag uitdagen met deze blog om te gaan experimenteren met “nee” zeggen. Probeer eens één keer per dag “nee” te gaan zeggen tegen dingen, hoe klein ook. Probeer dit eens minimaal een week. Schrijf voor jezelf ook op waar je nee tegen gezegd hebt en hoe dat voor je voelt.
Heel veel succes en onthoud – NEE zeggen tegen een ander, betekent JA zeggen tegen jezelf!
Liefs,
Ilaria
